Bahna su wažne žiwjenske rumy za škitane rostlinske a zwěrinske družiny. Wone posrědkuja mjez mokrymi a suchimi žiwjenskimi rumami a su tohodla njewobeńdźomne kamuški w małorumnym mozaiku krajiny.
Dokelž su so bahna zaměrnje wotwódnili a dokelž slědowachu wjacore suche lěta za sobu, su mjezybahna w Hornjołužiskej krajinje hole a hatow w špatnym ekologiskim stawje.
Při niskim stawje wody móža so drjewiny a sćina na płoninach mjezybahnow rozpřestrěwać. Wone wućahuja bahnu přidatnje wodu. Z tym so wuměnjenja za róst dalšich drjewinow polěpša. Dale so tute přirodne biotopy tež přez cuzoródne družiny wohrožuja. Worješinki (Spiraea sp.) na přikład wutłóča na włóžnych łukach domoródnu łučnu gladiolu (Gladiolus imbricatus) a změnja z tym naslědnje rědku zestawu družin tajkich drohotnych włóžnych stejnišćow. Bjez managementa a hladanja so wjele tutych drohotnych stejnišćow poněčim zhubi.
Bahna pokrywachu něhdy wjace hač 20 % płoniny Hornjeje Łužicy! Dźensa je z toho lědy wjace hač 1% zwostało. Zbytki bahnow z charakteristiskej floru a fawnu namakamy hišće na kromach hatow a w lěsach.
Rozeznawamy w principje tři typy bahnow:
Nižinowe bahna charakterizuje dnowna woda. Wone nastawaja we włóžnych wudolinach, wužłobinach abo rěčnych nižinach. Tute bahna su najbohatše na wutkach ale tež na družinach. Wegetaciju dominuja wosebje rěznje a rohodźiny. Nižinowe bahna so w Němskej po rozměrje najhusćišo jewja. Wone wužiwaja so zwjetša jako łuki. Wulki dźěl z nich je dźensa wotwódnjeny, zo by so na nich intensiwne łučne ratarstwo zmóžniło.
Šematiske zwobraznjenje nižinoweho bahna © E. Schröder
Wysoke bahna mjenujemy tež dešćowe bahna. Wone njesłušeja do bahnowych typow Hornjołužiskeje krajiny hole a hatow. Wone su chude na wutkach a wot dnowneje wody njewotwisne. Swoje wutki poćahuja bjezwuwzaćnje z powětra a ze spadkow. Typiske rostliny wysokich bahnow su bahnjowka, wołmica a rosowka.
Šematiske zwobraznjenje wysokeho bahna © E. Schröder
Mjezybahna su habitaty z małej płoninu a chude na wutkach. Zwjetša namakamy je w pobrjóžnych wobłukach hatow. Wone zastaraja so přez dnownu wodu a spadki. W mjezybahnach jewja so tohodla typiske rostliny nižinoweho bahna a wysokeho bahna. Tutón typ bahna steji we fokusu projekta.
Šematiske zwobraznjenje mjezybahna © E. Schröder
Na kromach hatow kaž tež w lěsach Hornjeje Łužicy namakamy małe, husto degraděrowane mjezybahna. Bjez managementa budu so wjele tutych žiwjenskich rumow zhubić. W projekće rewitalizujemy mjezybahna z tym, zo je znowa přemačamy a drjewizny wotstronimy.
Mnoho něhdyšich mjezybahnow je dźensa wot sukcesije wohroženych, dokelž je dnowna woda spadnyła. Přičina za spadnjenje dnowneje wody je suchota poslednich lět ale tež wotwódnjenje přez hrjebje, kotrež su so před lětdźesatkami twarili. Dla niskeho stawa wody móža so na přestrjenjach mjezybahnow w přiběracej měrje drjewiny zasydlić. Tute wućahuja bahnu přidatnje wodu a polěpšuja z tym wuměnjenja za róst dalšich drjewinow. Chcemy sukcesiju zamjezować z tym, zo drjewiny podrězamy a sćinu wusyčemy. Přidatnje zatykamy a zamjetamy wotwódnjace hrjebje, zo bychmy přemačenje bahna znowa docpěli. Z tym dyrbjeli parcielnje tež małe wódne płoniny nastać.
Přirodne włóžne krajiny so nimo toho přez cuze družiny, kaž wjerbičku (Spirea spp) a druhe neofyty dołhotrajnje přeměnjeja. Pospyty z poslednich lět pokazuja, zo je direktne mechaniske wotstronjenje najefektiwniša metoda, wjerbički zaničić. Tři do štyri razy wob lěto so łuki syku a wjerbički z tym poduša.
Přez přemačenje mjezybahnow ličimy ze změnu družinow. W mjezybahnach zwěsćamy tohodla wosebje tajke skupiny, kotrež na wodu reaguja, kaž na přikład libele (swjateje Marcene koniki), skóčki a žiłkate rostliny. We wubranych bahnach měrimy nimo toho staw wody. Při měrjenjach dokumentujemy staw dnowneje wody a jeho změny. Pegel sadźichmy 2022 před tym, hač zo přirodoškitne naprawy wuwjedźechmy. Tak hodźi so efekt přemačenja dokumentować.
