Krajina Hornjołužiskeje hole a hatow je krajina, kotraž je sylnje wot čłowjeka formowana. Wona je historisce rostła a njeje hižo njewobwliwowana přirodna krajina.
Před zasydlenjom čłowjeka charakterizowachu bahnojte łuki a lěsy krajinu Hornjeje Łužicy. Z toho hodźi so tež słowjanski pochad słowa Łužica wotwodźować, štož w přenjesenym zmysle łuža – bahnojta krajina rěka.
Prjedownicy započinachu kraj za rólnistwo wužiwać, w tym zo włóžne kónčiny wotwódnichu a haty wurywachu. W běhu lětstotkow nasta na te wašnje wšelakora, mozaikojta krajina z wurjadnej biodiwersitu a mnohotnosću družinow.
Žiwjenske rumy, kotrež krajinu Hornjołužiskeje hole a hatow charakterizuja, su mjezybahna, pěskowa hola, chójniny a wosebje najwšelakoriše haty.
